دور دوم رياست جمهوري محمود احمدينژاد با راي اعتماد به 18 عضو كابينه دولت از سوي مجلس رسما آغاز شد، اما در اين مسير 3 عضو معرفي شده به دليل نگرفتن راي اعتماد از خانه ملت از قطار دولت جا ماندند و همچون دوره نهم رياست جمهوري محمود احمدينژاد، دوره دهم نيز با نقص در كابينه پا به عرصه خدمت گذاشت.
راي اعتماد ندادن مجلس هفتم به 4 وزير پيشنهادي دولت نهم و نياوردن حدنصاب براي 3 وزير دوره دهم ظاهرا مقدر كرده كه كابينههاي محمود احمدينژاد به صورت كامل در چرخه كاري قرار نگيرند.
شايد اولينبار بود كه مردم از طريق رسانه ملي به طور مستقيم در جريان مباحث رد و بدل شده ميان نمايندگان، رئيس دولت و گزينههاي پيشنهادي وي قرار ميگرفتند و البته قضاوت درباره افراد را هم ميتوانستند بدون واسطه به دست بگيرند.
اما اين جلسات راي اعتماد از روز اول خود و شايد به دليل پخش مستقيم از رسانه ملي حال و هواي متفاوتتري نسبت به دورههاي پيش داشت، شايد نمايندگان مجلس با فرض اينكه حوزههاي انتخابيه آنان شاهد تحولات خانه ملت است، سعي كردند بيشتر صحبت و گاهي تذكرات را چاشني موافقت و مخالفت كنند، اما هرچه بود جلسه كمترين تنش را در ميان ديگر جلسات همسان خود در دورههاي گذشته داشت.
البته اين جلسات كمتنش، مخالفان جدي هم در مقابل گزينههاي معرفي شده دولت داشت و صفآراييهايي هم از سوي برخي اصولگرايان به وجود آمد، اما در نهايت بايد گفت كه شايد افزايش آگاهي نمايندگان نسبت به جنجالهاي مدرن رسانهاي تاثيرپذيري آنان را از جنجالهاي رسانهاي كاذب كاهش داده و فارغ از اين ماجرا به گزينش افراد دست زدند.
اما تعبير ديگر درباره عدم مخالفتهاي جدي با وزراي پيشنهادي را ميتوان حتي مربوط به لابي و ارتباطگيري نمايندگان دولت با نمايندگان يا تاثير ماه مبارك رمضان مبني بر تقواپيشگي و جلوگيري از سخنان بعضا شبههناك و حتي ولايتپذيري نمايندگان در اجراي رهنمودهاي اخير رهبري به نمايندگان درخصوص روح همكاري با دولت عنوان كرد.
اما با وجود اين، مخالفت جدي محمدرضا باهنر، احمد توكلي و علي مطهري 3 نماينده با نفوذ اصولگرا با برنامههاي دولت و افراد معرفي شده چيزي نبود كه منتقدان به آنها استناد نكنند.
مخالفت اين افراد كه به گفته آنان در جايگاه دوستان مطرح شده، نقد دولت نهم محمود احمدينژاد و به سيخ كشيدن برنامههاي ارائه نشده رئيسجمهور و كباب شدن برخي از گزينهها را به دنبال داشت.
اما ظاهرا اين اتفاقات با رهنمودهاي رهبري در همكاري با دولت، تنها منجر به راي نياوردن 3 وزير پيشنهادي دولت شد كه 2 نفر از آنان زن و يكي ديگر از منصوبان احمدينژاد طي دوران خدمت در شهرداري تهران و سازمان تربيت بدني بود.
جانبداري مجلس در بررسي صلاحيت وزرا نشان از آن داشت كه اين بار قرار است اتفاق ديگري رخ دهد و بنا نيست به تمام وزيران راي داده شود.
تلاش براي راي نياوردن 7 تا 10 وزير و بيان آن از زبان نايبرئيس مجلس و تمهيدات براي زمينهچيني درخصوص چنين اقدامي نشان از آن داشت كه قرار است فصل جديدي در ارتباط 2 قوه مقننه و مجريه طراحي شود، اما انعكاس نظرات رهبري در مجلس نگذاشت كه در قضاوت بر اين پاشنه بچرخد و دعوت به همكاري با دولت، خميرمايهاي براي وحدت در همكاري به جاي سنگ لاي چرخ گذاشتن قوه مجريه شد.
در راي اعتماد به وزراي پيشنهادي دولت دهم سخنان رهبر معظم انقلاب مبني بر همكاري با دولت ملاك نمايندگان قرار گرفت
به هر حال نمايندگان ولايتمدار مجلس علاوه بر توجه به نظرات بزرگان قوم توجه ويژهاي به كارآمدي و تخصص افراد نيز داشتند، به طوري كه به 3 وزير پيشنهادي راي ندادند تا كابينهاي كارآمد شكل بگيرد.
به هر حال پس از 5 روز و 9 شيفت كاري كه حاصل آن تقريبا چندين ساعت بررسي صلاحيت وزرا بود، نمايندگان مجلس در شيوهاي جديد با قرار گرفتن در صف، راي خود را در صندوقهاي 21 گانهاي انداختند كه يك كارت با نام هريك از وزيران و وزارتخانه پيشنهادي روي آن تعبيه شده بود.
اما تعجب بعد از پايان رايدهي مربوط به نتايج آرايي بود كه احساس ميشد قطعا بايد نصيب افرادي شود كه از اقبال عمومي مجلس برخوردار نيستند، راي به مرضيه وحيد دستجردي به عنوان اولين وزير زن در تاريخ 30 ساله دوره انقلاب اسلامي، راي به سرتيپ پاسدار احمد وحيدي وزير دفاع كه از سوي رژيم صهيونيستي، سخناني درباره وي ايراد شده بود و راي به وزير نفت و صنايع كه هر دو از گزينههاي لب مرزي مجلس براي رايآوري بودند.
همه اينها نشان داد كه همكاري با دولت در اولويت مجلس است. اما پاسخ «نه» مجلس به گزينه وزارت آموزش و پرورش، وزارت رفاه و نيرو، باز هم نشان داد كه اغماض درخصوص نامزدهاي خيلي ضعيف از سوي مجلس ناممكن است.
همچنين انتخاب اولين وزير زن در دولت دهم باحضور مرضيه وحيد دستجردي 50 ساله كه تجربه 2 دوره نمايندگي مجلس را نيز در كارنامهاش دارد و گرفتن تاييديه مجلس اين امر را ثابت كرد كه نمايندگان خانه ملت هم طبق قانون اساسي منعي براي وزارت زنان نميبينند و با استناد به سخنان رهبري نظر قطعي خود را ارائه كردهاند، اما كارآمدي جزو اولويتهاي آنان است و ديدگاه جنسيتي در گزينش افراد وجود ندارد.
اما با اين حال و با توجه به رفتارهاي مجلسيان در طول مدت راي اعتماد، نظرات مختلفي در خصوص راي به گزينه هاي متعدد مطرح شد، برخي از جمله روحانيون مجلس با تاكيد بر عدم حضور زنان، وزير شدن يك زن را از نظر شرعي زير سوال بردند و برخي نيز مديريت زنان بر مردان را باعث تمرد مردان از فرمان زنان عنوان كردند.
برخي جوان و خام بودن يا بيتجربگي گزينهها و برخي پير بودن و فرارسيدن زمان بازنشستگي را دليل مجلس در بياعتمادي به وزرا دانستند و تعدادي از نمايندگان هم نامناسب بودن جايگاه افراد و تحصيلات آنان با وزارتخانه پيشنهادي را مطرح كردند و موقعيت ميركاظمي در هنگام مديريت وي بر وزارت بازرگاني را با جايگاه آينده او در وزارت نفت يا توانمندي عليآبادي در سازمان تربيت بدني را با مديريت آينده او در وزارت نيرو يادآور شدند.
اما بعد از همه اين سخنان و ابراز نظرها، آنچه بيش از همه در نظر نمايندگان قرار گرفت، سخنان رهبر معظم انقلاب مبني بر همكاري با دولت و هر چه سريعتر راه افتادن قطار دولت در مسير خود بود.
حميدرضا كاتوزيان نماينده تهران با اشاره به اين كه اگر رهبر معظم انقلاب به مجلس پيام نميدادند، مجلس قطعا برخورد جديتري با گزينههاي معرفي شده دولت داشت، تاكيد كرد چون رهبري در توصيهاي به مجلس اعلام كردند كه به رياست جمهوري اطمينان شود، مجلس نيز با تكيه بر ولايتمداري چنين تصميمي را اتخاذ كرد.
رئيس كميسيون انرژي مجلس با بيان اين كه بر محور توصيه رهبري برخي نمايندگان مجلس كار خود را انجام دادند، بيان كرد كه مجلس تلاش خواهد كرد كه در آينده كاركرد دولت را با نگاه دقيقتري مدنظر قرار دهد.
وي با آرزوي توفيق براي وزيراني كه راي اعتماد از مجلس كسب كردهاند، خاطر نشان كرد كه مجلس به علت داشتن مسووليت ملي، بيتوجه به عملكردها نيست و دقت كافي را در بررسي برنامهها و خداي ناكرده انحراف از آرمانها خواهد داشت.
مرتضي آقا تهراني ديگر نماينده تهران و معلم اخلاق دولت نيز در خصوص راي اعتماد به 18 عضو كابينه دولت و نظرات رهبرمعظم انقلاب كه رهنمودي براي نمايندگان است، گفت: نمايندگان مجلس هميشه و در همه كارها نظرات رهبر معظم انقلاب برايشان جدي است و توجه به خواست ايشان چيز جديدي براي آنان نيست.
وي با اشاره به ديد رهبري به مسائل و مشرف بودن ايشان بر امور كشور تاكيد كرد كه رهبر معظم انقلاب يكي از بهترين متخصصان محسوب ميشوند و نظرات خاص ايشان براي نمايندگان از اهميت بالايي برخوردار است.
آقا تهراني البته در ادامه از رئيسجمهور خواست كه شاخصه انقلابي بودن و متدين بودن را مدنظر قرار دهد و البته كارآمدتر بودن را نيز دقت بيشتري كند.
غلامرضا مصباحي مقدم ديگر نماينده تهران و عضو كميسيون اقتصادي مجلس نيز با اشاره به اين كه معيارهاي مجلس در هنگام راي اعتماد به وزرا نشان داد كه نمايندگان روي چه نكاتي حساسيت دارند، تاكيد كرد كه مجلس با درايت، تمامي جوانب را سنجيد.
وي با بيان اين كه وزراي پيشنهادي كه راي نياوردند حدنصاب لازم مجلس را از نظر تخصص، كارآمدي و تجربه نداشتند بيان كرد، طبعا كساني كه همين معيارها را در سطح بالاتري داشتند، مورد وفاق مجلس قرار گرفتند و مجلس به آنها مهر تاييد زد.
وي درباره توصيه رهبر معظم انقلاب به مجلس درخصوص همكاري با دولت نيز خاطرنشان كرد كه مجلس براي راي اعتماد به وزيران وقت بسيار زيادي گذاشت و البته چون مجلس نظر خود را قبل از توصيه ايشان اتخاذ كرده بود، بيشترين آرا به وزرا داده شد.
عضو فراكسيون روحانيون مجلس با تاكيد بر اين كه مجلس ناظر بر مسائل است، تاكيد كرد كه مديريت آينده رئيس جمهور بايد در كابينه آينده به گونهاي باشد كه اصل بر ثبات مديريت گذاشته شود. وي بيثباتي در مديريت را منجر به بيثباتي در حوزههاي كاري عنوان و خاطرنشان كرد كه مديريت بيثبات بسياري از مشكلات را در آينده منجر ميشود.
علي كائيدي، نماينده پلدختر و عضو كميسيون بهداشت و درمان مجلس نيز بررسي و ارزيابي گزينههاي دولت را در يك فضاي كارشناسي در خانه ملت عنوان و تاكيد كرد: اولويتهاي ارزشي براي وزيران در كنار كارآمدي در كميسيونها و فراكسيونهاي مجلس مورد توجه قرار گرفته است.
وي درخصوص توصيه رهبري به مجلس درباره توجه به كابينه دولت نيز بيان كرد كه رهبر معظم انقلاب به دليل ديد بالايي كه بر كل نظام دارند و با توجه به ولايتپذيري نمايندگان، توصيهاي به مجلس كردند كه مورد توجه نمايندگان اصولگرا قرار گرفت تا مجلس با تقويت كابينه اجازه دهد هر چه سريعتر قطار دولت حركت كرده و كار مردم كه به علت انتخابات معطل مانده بود سريعتر به انجام برسد.
نماينده پلدختر با اشاره به اين كه برخي در مجلس قصد داشتند با تبليغات سعي كنند تعداد زيادي از وزرا راي نياورند، خاطرنشان كرد كه توصيه رهبر معظم انقلاب و مطيع امر ايشان بودن از سوي نمايندگان، باعث شد كه تنها 3 وزير پيشنهادي آن هم به دليل تخصصي بودن كار از مجموعه مجلس راي اعتماد نگيرند.
حشمتالله فلاحتپيشه، نماينده اسلامآباد غرب و عضو كميسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس با تاكيد بر اين كه در قضيه راي اعتماد به وزرا مباحث جدي صورت گرفت، اما اين مباحث نسبت به گذشته متفاوتتر بود، تاكيد كرد كه بنا بر صلاحديد مجلس بخشي از كابينه راي مصلحتي گرفت.
وي با اشاره به اين كه برخي از مسوولان نظام در شرايطي مصلحت ديدند كه كابينه راي خوبي بياورد، خاطرنشان كرد كه راي ندادن به برخي وزرا ضربه خوردن به حيثيت دولت محسوب ميشود و مجلس هم تمام تلاش خود را كرد كه شان و جايگاه دولت با مباحث كارشناسي ضربه نخورد.
عضو كميسيون امنيت ملي با بيان اين كه در بحث كارآمدي نمايندگان تا حد زيادي به سخنان رئيسجمهور اطمينان كردند، تاكيد كرد كه مجلس در طول مديريت وزيران و دستيابي آنها به شاخصها، از اهرمهاي نظارتي خود چون سوال، تحقيق، تفحص و استيضاح بهره خواهد گرفت.
وي با يادآوري اين نكته كه مردم با ديدن جلسه راي اعتماد از رسانه ملي احساس كردند تعامل دولت و مجلس از مرحله تعارف خارج شده است، گفت: ما ميكوشيم مشكلات دولت را برطرف كنيم، اما در پيشبرد امور فارغ از خط و ربط در مسائل جدي هستيم.
فاطمه اميري